maandag 9 juni 2014

Heavenfaced

Wat is dat toch met Trouble Will Find Me, het laatste album van The National? Vorige maand schreef ik al over “I Should Live in Salt”, deze maand wil ik graag aftrappen met mijn interpretatie van “Heavenfaced”, het zesde nummer van de plaat.

Want hoe vaker ik dit nummer luisterde, hoe duidelijker ik een beeld voor ogen had. Een beeld dat de meesten waarschijnlijk wel zullen kennen: het komt uit de slotscène van Gladiator (2000), waarin de stervende gladiator Maximus (Russel Crowe) in zijn hoofd teruggaat naar de velden waar zijn huis staat en waar zijn vrouw en zoontje op hem wachten. Hij laat zijn hand over de aren glijden, geniet van de wind in zijn haar, van de rust die heerst, en ziet hoe zijn zoontje op hem af rent. Dan wordt het scherm zwart.

“Heavenfaced” interpreteer ik als een nummer waarin een stervende man, in het voorportaal van de hemel, in zijn hoofd nog één keer bij zijn geliefde is. Zoals Maximus in Gladiator. Minpunt in deze vergelijking is dat Maximus’ vrouw en kind zelf al gestorven zijn (waardoor Maximus als het ware “thuiskomt”), waar dat bij de ikfiguur in “Heavenfaced” volgens mij niet het geval is (en de ikfiguur dus juist weggaat). Maar hoewel de beweging omgekeerd is, zijn tussen de twee momenten zelf veel parallellen te zien. Hieronder de tekst met tussendoor mijn commentaar.


I could walk out, but I won’t
In my mind I am in your arms
I wish someone would take my place
Can’t face heaven all heavenfaced
No one’s careful all the time
If you lose me, I’m gonna die

Het eerste couplet geeft direct de situatie weer: de stervende ikfiguur is in zijn hoofd bij zijn geliefde, voor de laatste keer. Een gelukzalig moment dat hij zo lang mogelijk vasthoudt, want zodra dit moment voorbij is, sterft hij en laat hij haar definitief achter op de aarde. Na de laatste zin komt een kleine muzikale bridge, om de woorden goed te laten doordringen — en misschien om de ikfiguur de gelegenheid te geven een moment in stilte te genieten?

How completely high was I
I was off by a thousand miles
Hit the ceiling, then you fall
Things are tougher than we are
I could walk out, but I won’t
In my mind I am in your arms
I wish someone would take my place
Can’t face heaven all heavenfaced

In het tweede couplet blikt de ikfiguur terug op de tijd vlak voor zijn sterven. Het wordt duidelijk dat hij op het hoogtepunt van zijn geluk was, en misschien wel omkwam juist omdat hij (teveel) met zijn hoofd in de wolken liep. Na deze terugblik verschuift de focus weer naar het heden: het begin van het eerste couplet wordt herhaald.

Let’s go wait out in the fields with the ones we love
Let’s go wait out in the fields with the ones we love
Let’s go wait out in the fields with the ones we love
Let’s go wait out in the fields with the ones we love

Vooral door dit intermezzo, waarin tot vier keer toe “Let’s go wait out in the fields with the ones we love” wordt geopperd moest ik aan Gladiator denken. Het heerlijke moment in het voorportaal van de hemel: voor de ikfiguur duurt het te kort. Hij zou het liefst al veel eerder met zijn geliefden de velden in gaan om in die setting de dood af te wachten.

She’s a griever, not a believer
It’s not a fever, it’s a freezer
I believe her, I’m a griever now
She’s a griever, not a believer
It’s not a fever, it’s a freezer
I believe her, I’m a griever now

Na het rustig gezongen intermezzo komt er wat tempo in de vocalen. Dankzij de rijmende woorden die elkaar snel opvolgen gaat het ritme omhoog. Wat mij betreft is dit niet het meest duidelijke deel van de tekst, maar ik vermoed dat de ikfiguur hier echt sterft. Het besef dat hun leven samen over is, slaat eerst bij zijn geliefde in en daarna bij hemzelf. Het is geen ziekte of blessure die overgaat (“It’s not a fever”), het is definitief gedaan (“it’s a freezer”). Het lome, gelukzalige moment is voorbij, en gelijk met het snellere ritme van de vocalen komt ook de rit naar de hemel in een stroomversnelling.

Because we’ll all arrive in heaven alive
We’ll all arrive
Because we’ll all arrive in heaven alive
We’ll all arrive

De hoofdgedachte van het nummer wordt samengevat in het laatste couplet: je sterft zoals je op het moment van sterven leeft. Sterven op het hoogtepunt van je geluk is sterven met een glimlach om je lippen (“heavenfaced”), maar tegelijkertijd neem je ook het verdriet van het besef een geliefde achter te laten op aarde mee naar de hemel.


Het leuke aan literatuur, en daarmee ook aan songteksten, is dat er niet per definitie één waarheid is. Eén tekst kan op zóveel verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Op www.songmeanings.com worden weer andere, nieuwe inzichten gegeven in de tekst van “Heavenfaced”. Hoewel ik de ene uitleg sterker vind dan de andere, is het in alle gevallen leuk om te lezen hoe anderen dit nummer beleven. Hierboven heb ik mijn interpretatie uitgewerkt, zonder te willen claimen dat dit de juiste is. Mocht iemand de tekst of delen ervan heel anders opvatten: laat vooral van je horen, ik ben benieuwd!


Gladiator (2000)


The National, “Heavenfaced”

1 opmerking: